Investigadores del Centro Ramón Piñeiro recuperan cabeceras de la prensa gallega en la emigración durante los siglos XIX y XX

Nota de prensa remitida por el Gabinete de Comunicación de la Xunta de Galicia:

A secretaria xeral en funcións de Política Lingüística, Marisol López, presentou cinco novos traballos levados a cabo por investigadores do Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades, que teñen como nexo común a recuperación de cabeceiras da prensa galega na emigración durante os séculos XIX e XX. O coordinador deste proxecto é Luís Alonso Girgado, que foi o encargado de explicar polo miúdo os contidos dos tres libros e dos dous cedés que se acaban de editar, que inclúen facsímiles e estudos complementarios.

Marisol López felicitou as persoas que participaron nestes proxectos de estudo e recuperación da memoria histórica e, en especial, a Alonso Girgado. Ademais, fixo fincapé na importancia desde o punto de vista histórico e sociolóxico destas publicacións. Do mesmo xeito, destacou o papel do Centro Ramón Piñeiro como referente para a investigación en materia de lingua e cultura galegas, e como espazo de formación para os novos investigadores.

A Secretaría Xeral de Política Lingüística editou 500 exemplares de cada unha das obras que se presentaron hoxe. Tanto os libros como os cedés poderanse atopar nas bibliotecas públicas e nas librarías, e tamén estarán dispoñibles para a súa descarga na rede.

Os cedés que acaban de ver a luz levan por título Prensa galega de Arxentina (1935-1964) e Escolma de Almanaques Galegos (1865-1929). O primeiro deles reúne mostras de exemplares dun total de cinco cabeceiras de prensa: Coro Brétemas e Raiolas, Abrente, Betanzos, Unión Estradense e Airiños. Estes medios de comunicación contiñan informacións de temática musical ou cultural, entre outras.

Pola súa parte, o cedé Escolma de Almanaques Galegos (1865-1929) reúne 18 mostras de Cuba, Arxentina e Galicia, de Manuel Castro López, Leandro Saralegui ou Soto Freire, da editorial Céltiga ou de medios de prensa como La Concordia ou La Monarquía. Trátase de almanaques de cidades, provincias ou da comunidade galega publicados en Galicia ou na emigración, con estudos, informacións, mostras de creación literaria e crónicas, que van precedidas dun completo estudo introdutorio.

Polo que atinxe aos libros publicados, o volume 1895. Almanaque Gallego constitúe a recuperación dunha obra que viu a luz na Coruña no ano 1894, dirixida por Farruco Lage e Guillermo Díaz. Unha das peculiaridades deste traballo é que está escrito integramente en galego nas máis de 150 páxinas que ocupa. Este almanaque, en formato libro de peto, inclúe textos en verso e prosa e contén achegas de Salvador Golpe, Galo Salinas ou Alejandro Barreiro.

Lérez (Bos Aires, 1962) foi unha publicación do Centro Pontevedrés de Bos Aires conmemorativa do seu vixésimo aniversario. Este traballo permite coñecer interesantes datos sobre a cidade e a provincia de Pontevedra relativos á súa historia, á paisaxe, á industria da pesca, á música, e, ao mesmo tempo, aborda cuestións relacionadas coa lingua e coa identidade política. Tamén a figura de Castelao está presente de forma constante nas páxinas desta publicación.

Por último, Céltiga (Bos Aires, 1924-1932) está considerada unha das grandes cabeceiras da prensa galega na Arxentina, un peso que adquiriu en parte grazas á lista de destacados colaboradores, entre os que figuraban Eduardo Blanco Amor, Vicente Risco, Otero Pedrayo, os irmáns Vilar Ponte, Cabanillas, Lugrís Freire, Victoriano Taibo ou Amado Carballo. Na súa nómina de ilustradores, contaba tamén con prestixiosos artistas galegos, como Castelao, Sobrino ou Maside. Os fundadores de Céltiga foron Domingo Rial e Ramón Peña, e dous dos seus directores foron Suárez Picallo e Blanco Amor. Esta cabeceira, de corte eminentemente cultural, distinguiuse en boa medida por asentar un discurso político galeguista moderado e progresista.

Os cinco proxectos que se deron a coñecer hoxe viron a luz grazas ao traballo desenvolvido por Luís Alonso Girgado, Manuel Quintáns Suárez, Élida Abal Santorum e Alexandra Cillero Prieto.

Alonso Girgado é o coordinador do proxecto Recuperación de prensa galega emigrante que se leva a cabo no Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. O Real Coro Toxos e Froles outorgoulle recentemente o oitavo Premio Manuel Lourenzo Barja polo seu traballo a prol da cultura galega, sobre todo no campo editorial.